Το ημερολόγιο για το Μαρτίου 2021 είναι αφιερωμένο στην ενσυνείδηση (mindfulness), στη σημασία της συγκέντρωσης της προσοχής στο παρόν.

Δείτε εδώ το ημερολόγιο σε pdf

Αν και το πρόγραμμα eLILY ολοκληρώθηκε το 2020, άφησε πίσω του πολύτιμο υλικό όπως το τετράδιο ασκήσεων στο οποίο μπορούν να βρουν οι φροντιστές τόσο πληροφορίες όσο και ασκήσεις για να βελτιώσουν την εγγραμματοσύνη υγείας!!

Βρείτε εδώ τον  οδηγό με θεωρία και ασκήσεις για τους ανθρώπους που φροντίζουν STUDENT_TOOLKIT_FINAL_GREEK!

Μπορείτε ακόμη να εγγραφείτε στην πλατφόρμα του προγράμματος δωρεάν και να έχετε πρόσβαση σε όλο το υλικό με ποικιλία ασκήσεων, videos. Οι ενότητες περιλαμβάνουν θέματα όπως: Τι είναι η εγγραμματοσύνη σε θέματα για την υγεία, ασκήσεις για την απόκτηση βασικών γνώσεων χρήσης διαδικτύου, τρόπους αξιολόγησης πληροφοριών υγείας στο διαδίκτυο και σωστή χρήση των κοινωνικών δικτύων!!

Για εγγραφή  στην πλατφόρμα πατήστε εδώ

Η κατάθλιψη, όπως την αναφέρουμε συχνά στην καθημερινότητά μας, εκφράζει μία ποικιλία συναισθηματικών καταστάσεων που δεν αντιστοιχούν στον ορισμό που δίνουν οι ειδικοί . Mπορεί να ακούσετε σε συζητήσεις «έχω μία εβδομάδα να δω κάποιον φίλο, νομίζω έχω πάθει κατάθλιψη». Αυτή η περιγραφή αναφέρεται σε αρνητικά συναισθήματα που μπορεί κάποιος να βιώσει προσωρινά και δεν ανταποκρίνονται στον επιστημονικό ορισμό της κλινικής κατάθλιψης. Η κλινική κατάθλιψη ή αλλιώς η μείζων καταθλιπτική διαταραχή, είναι περίπλοκη πάθηση και μπορεί να εμφανιστεί λόγω παραγόντων βιολογικών, γενετικών, ψυχοκοινωνικών, όπως το περιβάλλον, η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων, οι χρόνιοι νόσοι, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, ο τρόπος σκέψης ενός ατόμου, η απώλεια και το πένθος, η σωματική, η ψυχική και η συναισθηματική κακοποίηση  και άλλα γεγονότα που προκαλούν έντονο άγχος  (Sadock,Sadock & Ruiz, 2017)

Η φροντίδα ενός ατόμου με άνοια προκαλεί εξουθένωση, ψυχική και συναισθηματική, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης και έντονου άγχος (Watson et al, 2019). Αναφέρεται ότι έως και 80% των φροντιστών ατόμων με άνοια εμφανίζουν καταθλιπτικά συμπτώματα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό (Schoenmakers, Buntinx, & Delepeleire, 2010). Είναι σημαντικό ως φροντιστές να μάθατε να αναγνωρίζετε τα σημάδια και τα συμπτώματα, με στόχο την αναζήτηση της καταλληλότερης θεραπείας.

Οι γυναίκες, οι σύζυγοι ατόμου με άνοια, η χαμηλή κοινωνικοοικονομική θέση, η νεαρότερη ηλικία του φροντιστή και τα λιγότερα χρόνια εκπαίδευσης, συνδέονται με περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα (Watson et al, 2019). Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων της άνοιας, η αυξημένη εξάρτηση του ατόμου από τον φροντιστή, η εμφάνιση διαταραχών συμπεριφοράς (όπως οι επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις, η επιθετικότητα, η ανησυχία και η αϋπνία) συνδέονται σημαντικά με την εμφάνιση κατάθλιψης σε φροντιστές. Αντίθετα, η ύπαρξη κοινωνικού δικτύου και η στήριξη άλλων ατόμων, το αίσθημα του ελέγχου για την κατάσταση και η αποτελεσματικότητα για τη φροντίδα που παρέχει ένας φροντιστής φαίνεται να βοηθούν την ψυχική υγεία του (Watson et al, 2019).

Κάθε άτομο είναι διαφορετικό και ο τρόπος εμφάνισης των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρει. Έχετε βιώσει κάποια  από τα παρακάτω καταθλιπτικά συμπτώματα  για μεγάλο διάστημα μέσα στη μέρα και σχεδόν κάθε μέρα για ένα χρονικό διάστημα πάνω από δύο εβδομάδες;

• Θλίψη, συναίσθημα αβοηθητότητας (το άτομο νιώθει αβοήθητο), κλάμα, κενό
• Απώλεια ευχαρίστησης και ενδιαφερόντων για τις περισσότερες δραστηριότητες
• Διαταραχές ύπνου
• Διαταραχές στην όρεξη και στο βάρος
• Μείωση της σωματικής κίνησης και της ταχύτητας της σκέψης, την οποία να την παρατηρούν και οι άλλοι
• Απώλεια ενέργειας/κούραση
• Αισθήματα αναξιότητας, ενοχής ή ρίξιμο του φταιξίματος στον εαυτό
• Προβλήματα συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
• Άγχος, εγρήγορση, ευερεθιστότητα
• Σκέψεις θανάτου, αυτοκτονίας
• Αδιευκρίνιστα σωματικά προβλήματα, πονοκέφαλοι, πόνος στο στομάχι

Πηγή: American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4

Συμβουλές για φροντιστές.

Οι παρακάτω συμβουλές προέρχονται από επίσημους φορείς για τη νόσο Alzheimer (Alzheimer’s Society UK, Alzheimer Society, Family Caregiving Alliance)

• Εάν έχετε καταθλιπτικά συμπτώματα, είναι σημαντικό να μιλήσετε για αυτά με κάποιο κοντινό σας πρόσωπο και με έναν ειδικό ψυχικής υγείας
• Θέστε μικρούς ρεαλιστικούς στόχους καθημερινά. Προσπαθήστε να θέσετε προτεραιότητες στα πράγματα που έχετε να κάνατε όσον αφορά στη φροντίδα
• Η συμμετοχή σε μία ομάδα φροντιστών μπορεί να βοηθήσει, μιας και άλλα άτομα βιώνουν ό,τι και εσείς.
• Κρατήστε ένα ημερολόγιο με τα συναισθήματα σας μέσα στη μέρα
• Είναι σημαντικό να διατηρήσετε κοινωνική επαφή με άλλα άτομα- αυτό θα σας βοηθήσει να νιώθετε λιγότερο απομονωμένοι.
• Δεχτείτε τη βοήθεια που σας προσφέρουν η οικογένεια και οι φίλοι με τη φροντίδα, αλλά και για εσάς τους ίδιους
• Εάν έχετε επισκεφθεί κάποιον ειδικό για αυτά τα συμπτώματα, θα πρέπει να επιμείνετε στη φαρμακευτική αγωγή και να μην εγκαταλείψετε, ακόμη και εάν δε βλέπετε κάποια αλλαγή τον πρώτο καιρό
• Προσπαθήστε να προσθέσετε στην καθημερινότητα σας κάποια μορφή σωματική άσκηση σύμφωνη με την κατάσταση της σωματικής σας υγείας. Μιλήστε με το γιατρό σας σε κάθε περίπτωση
• Η υγιής διατροφή πάντα βοηθάει τη διάθεση. Μειώστε την πρόσληψη του αλκοόλ και της καφεΐνης.
• Βρείτε τρόπους να χαλαρώνετε, κάντε κάτι που ταιριάζει σε εσάς
• Βρείτε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας και κάντε μία δραστηριότητα που σας ευχαριστεί
• Οι άνθρωποι συχνά μπορεί να μην σας κατανοούν, εκφράσεις όπως «θα σου περάσει δεν είναι τίποτα» ή «θα συνέλθεις σε λίγο» εάν και είναι καλοπροαίρετες μπορεί να σας δημιουργούν περισσότερο εκνευρισμό. Προσπαθήστε να εξηγήσετε ακριβώς πώς νιώθετε
• Θυμηθείτε η εναλλακτική σκέψη και οι νέες στρατηγικές αντιμετώπισης των καταστάσεων μπορούν πραγματικά να κάνουν τη διαφορά στο πώς νιώθετε.

Αρετή Ευθυμίου, PhD, Ψυχολόγος

Διαλέξτε για κάθε ερώτηση μία απάντηση και στη συνέχεια δείτε στο τέλος των ερωτήσεων τις σωστές απαντήσεις. Πόσες συμπληρώσατε σωστά;

1. Στην πόρτα του μπάνιου:

α) θα πρέπει πάντα να υπάρχει κλειδί, ώστε να μπορεί το άτομο με άνοια να διατηρεί την ιδιωτικότητά του

β) θα πρέπει να καταργήσετε το κλειδί, ώστε να μπορείτε να μπείτε στο μπάνιο και να βοηθήσετε εάν χρειαστεί

2. Κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του φαγητού:

α) είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε το άτομο που φροντίζετε να συμμετέχει στη διαδικασία με ασφάλεια

β) Το άτομο που φροντίζετε πρέπει να απέχει από τη διαδικασία για δική του ασφάλεια

3.  Όταν το άτομο που φροντίζετε συμμετέχει σε μια δραστηριότητα, ο στόχος είναι

α) η δραστηριότητα αυτή να εκτελείται σωστά και ολοκληρωμένα

β) να περάσει ευχάριστα και να ασκηθούν οι δεξιότητες του

γ) να αξιολογηθούν οι δεξιότητες

4. Η ενίσχυση  των νοητικών λειτουργιών εξασφαλίζεται:

α) μόνο μέσω ασκήσεων και προγραμμάτων από ειδικούς επαγγελματίες

β) μόνο μέσω ασκήσεων  από τον φροντιστή

γ) μέσω οποιασδήποτε καθημερινής δραστηριότητας που απαιτεί προσπάθεια από την πλευρά του ατόμου που φροντίζετε

5.Για να βοηθήσετε το άτομο που φροντίζετε να ανέβει τη σκάλα ,θα πρέπει να:

α) ανεβαίνετε κι εσείς από μπροστά του

β) ανεβαίνετε κι εσείς από πίσω του

γ) είναι προτιμότερο να μην τον αφήνετε να ανεβαίνει στις σκάλες

6. Στην επικοινωνία σας με το άτομο που φροντίζετε 

α) πρέπει να μιλάτε γρήγορα

β) πρέπει να μιλάτε αργά και καθαρά

γ) πρέπει να φωνάζετε

7. Η καθιέρωση ενός καθημερινού προγράμματος

α) βοηθά το άτομο με άνοια να αφομοιώνει και να εκτελεί ευκολότερα τις καθημερινές του δραστηριότητες

β) οδηγεί σε ρουτίνα και το άτομο βαριέται

γ) προκαλεί δυσκολίες στην επικοινωνία με τον φροντιστή

Απαντήσεις: 1) β, 2) α, 3)β, 4)γ, 5) β, 6)β , 7)α

Οι παρακάτω ερωτήσεις προέρχονται από το βιβλίο ασκήσεων του Ευρωπαϊκού προγράμματος SET CARE “Μάθηση εξ’ αποστάσεων στο πλαίσιο της κατ’οίκον φροντίδας” της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών

Αυτός ο Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην αισιοδοξία! Κάθε μέρα υπάρχει και μία συμβουλή για εσάς!

Βρείτε το ημερολόγιο εδώ